Decreet lokaal bestuur van 22 december 2017
Decreet op begraafplaatsen en de lijkbezorging van 16 januari 2004
Omzendbrief BA-2006/03 van 10 maart betreffende de toepassing van het decreet van 16 januari 2004 op de begraafplaatsen en de lijkbezorging en de uitvoeringsbesluiten
Besluit van de Vlaamse Regering van 14 mei 2004 tot organisatie, inrichting en beheer van de begraafplaatsen en crematoria
Gemeenteraadsbeslissing van 28 juni 2022 betreffende het politie- of gemeentelijk reglement op de begraafplaatsen van de gemeente Oud-Heverlee
De reglementering rond de begraafplaatsen is een zeer complexe en gevoelige materie, het is daarom van belang een duidelijk reglement te voorzien om zoveel mogelijk discussie te vermijden.
Aanpassingen/toevoegingen:
Ingeval van een verzakking van een zerk, zijn de nabestaanden niet verantwoordelijk, maar wel de gemeente. Om te voorkomen dat een verzakking kan gebeuren wordt de steenkapper verplicht om kunststof palen op elke hoek van het graf te plaatsen waarop de zerk rust. De palen dienen te worden voorzien door de steenkapper.
De gemeente voorziet vanaf 2025 elk jaar rond 1 oktober pinnen waarmee nabestaanden een bloempot kunnen vastzetten in de grond. Het is immers verboden om gaten te maken in de grond voor of naast een graf. De bloemen worden weggenomen door de gemeentediensten wanneer ze niet meer fris zijn of wanneer ze in de grond rond of naast het graf worden gezet.
Artikel 1: De gemeenteraad keurt het politie of gemeentelijk reglement op de begraafplaatsen goed.
Politie of gemeentelijk reglement op de begraafplaatsen
Artikel 1: Voor de privé-begraafplaatsen gelden artikelen 2, 4 en 16 tot en met 22 van dit reglement.
Pleegvormen die aan de begravingen of crematies voorafgaan
Artikel 2: Behalve om te voldoen aan een rechterlijke beslissing mag de kist na de kisting niet meer geopend worden.
Lijkenvervoer
Artikel 3: Als stoffelijke overschotten van de in België overleden personen naar het buitenland vervoerd moeten worden, is het vervoer, naar gelang van het geval, onderworpen aan de formaliteiten vermeld in:
a) het koninklijk besluit van 8 maart 1967, als het lijk vervoerd moet worden naar Luxemburg of Nederland;
b) het akkoord van Straatsburg van 26 oktober 1973, als het lijk vervoerd moet worden naar een ander land dan vermeld is onder a) en dat het akkoord van Straatsburg ondertekend heeft;
c) het regentbesluit van 20 juni 1947, als een lijk vervoerd moet worden naar een land dat niet bedoeld wordt in a) of b).
Het vervoer van gecremeerde lijken is vrij, maar moet verlopen volgens de regels van de welvoeglijkheid.
Begravingen
Artikel 4: Bij het bezorgen van de stoffelijke overschotten op de gemeentelijke begraafplaats moeten de gemeentelijke diensten ten minste 2 werkdagen vooraf gewaarschuwd zijn door middel van het daartoe bestemde formulier dat vermeldt of het gaat om een begraving, een bijzetting of een uitstrooiing. Die verplichting rust bij de nabestaanden of de gemachtigde. Het gemeentebestuur beslist in elk geval over dag en uur van de begrafenis.
Graftekens, bouw- en beplantingswerkzaamheden – onderhoud van de graven
Artikel 5: Het is niet toegestaan grafstenen of andere gedenktekens te plaatsen die door hun vorm, afmetingen, hun opschriften of de aard van de materialen de zindelijkheid, gezondheid, veiligheid en rust op de begraafplaats kunnen verstoren. De graftekens en andere gedenktekens mogen de maximale afmetingen vermeld in het huishoudelijk reglement niet overschrijden. Een grafteken is verplicht en moet minimaal de naam en voornaam van de overledene vermelden.
Artikel 6: De graftekens moeten zodanig opgericht en onderhouden worden dat ze de veiligheid en doorgang niet belemmeren en dat ze geen schade aanbrengen aan de aangrenzende graftekens en graven.
Artikel 7: Voor ze op de begraafplaatsen worden toegestaan, moeten de voor het grafteken bestemde materialen volledig afgewerkt en gekapt zijn en gereed om onmiddellijk geplaatst te worden.
Geen enkel hulpmateriaal of restmateriaal mag binnen de omheining van de begraafplaats worden achtergelaten.
De materialen worden aangevoerd en geplaatst naargelang de behoeften. Na een zonder gevolg gebleven ingebrekestelling wordt er op bevel van de burgemeester van ambtswege overgegaan tot het wegnemen van de materialen op kosten van de overtreder.
De constructie moet voldoende stabiel zijn. Indien het een reeds bestaand graf betreft waar een bijbegraving plaatsvindt, wordt de steenkapper verplicht om onder elke hoek van de zerk, verticaal een paal met een lengte van 180cm in kunststof, die de steenkapper zelf voorziet, te plaatsen om verzakkingen van het grafteken te vermijden. Indien de steenkapper het nalaat om deze palen te plaatsen, zal de gemeente het grafteken ambtshalve verwijderen op kosten van de steenkapper.
Artikel 8: Kronen uit natuurlijke bloemen moeten weggenomen worden zodra ze niet meer fris zijn.
Kronen uit kunstmatig materiaal mogen niet geplaatst worden in omhulsels, geheel of ten dele uit breekbaar glas.
Artikel 9: De bloemen en de planten die op de graven zijn aangebracht moeten steeds in goede staat onderhouden worden. Als ze afgestorven zijn, moeten ze verwijderd worden. Bij gebreke hiervan zullen de opruiming en het verwijderen van de potten geschieden door de zorgen van het gemeentebestuur. Voor en/of rond de graven mogen geen bloemen of planten geplaatst worden, noch in de grond geplant worden. Deze zullen weggenomen worden door de gemeentediensten. Elk jaar rond 1 oktober zal de gemeente pinnen voorzien waarmee een bloempot in de grond kan vastgezet worden.
Artikel 10: Rond de graven mogen geen afsluitingen of omheiningen gemaakt worden. Banken zijn niet toegestaan. Afsluitingen, omheiningen en/of banken zullen worden weggenomen door de gemeentediensten indien ze toch geplaatst worden.
Artikel 11: Omgevallen graftekens moeten door toedoen van de nabestaanden opnieuw rechtgezet of verwijderd worden.
De aangevoerde grafsteen of –tekens die drie werkdagen vóór Allerheiligen bij de sluiting van de begraafplaats niet geplaatst zijn, moeten door toedoen van de betrokken nabestaanden de dag erna vóór 10u ’s morgens verwijderd worden. Zo niet zullen grafstenen, -tekens en andere voorwerpen op risico en ten laste van de overtreder en zonder enig verhaal opgeruimd worden door de zorgen van de gemeente.
Artikel 12: De belanghebbenden zijn verantwoordelijk voor het onderhoud van de graven.
Crematie – columbarium – asverstrooiing
Artikel 13: De as van gecremeerde stoffelijke overschotten kan op de begraafplaats:
a) in urnen worden geplaatst die op de begraafplaats begraven worden in een urnenveld.
b) in urnen worden geplaatst die in een gesloten nis van het columbarium van de begraafplaats bijgezet worden. Nadat de asurn in de nis is geplaatst, wordt die door de aangestelde van de gemeente afgesloten.
c) uitgestrooid worden op het daartoe bestemde perceel van de begraafplaats.
De as kan eveneens worden uitgestrooid op de aan het grondgebied van België grenzende territoriale zee en begraven, bewaard of uitgestrooid worden op een andere plaats dan op de aan het grondgebied van België grenzende territoriale zee of de begraafplaats in overeenstemming met de geldende bepalingen van het decreet van 16 januari 2004 op de begraafplaatsen en de lijkbezorging.
Politie
Artikel 14: De gemeentelijke begraafplaats is publiek toegankelijk:
a) van 01 april tot 30 september van 08 tot 20 uur;
b) van 01 oktober tot 31 maart van 09 tot 18 uur;
behoudens afwijkingen die door de burgemeester toegelaten zijn.
Artikel 15: begravingen/bijzettingen/asverspreidingen zijn mogelijk op weekdagen van 9u tot 16u, tijdens het weekend van 9u tot 15u.
Artikel 16: De gemeente is niet belast met de bewaking van de op de graven geplaatste voorwerpen.
Het gemeentebestuur kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de diefstallen of beschadigingen welke op de begraafplaatsen ten nadele van de nabestaanden zouden gepleegd worden aan de graven, erop aangebrachte gedenktekens, beplantingen, … .
Artikel 17: Op de begraafplaatsen zijn alle handelingen verboden waardoor de orde of de aan de doden verschuldigde eerbied verstoord wordt.
Het is in het bijzonder verboden:
a) aanplakbrieven of opschriften aan te brengen, behoudens in de gevallen die bepaald zijn in het decreet van 16 januari 2004 of in deze politieverordening;
b) goederen te koop aan te bieden of zijn diensten aan te bieden.
Artikel 18: Het is verboden:
a) de grasperken en de aanplantingen van de begraafplaats en aanhorigheden te betreden of op welke wijze dan ook te beschadigen;
b) de graftekens en alle hulde- en versieringsvoorwerpen op welke wijze ook te beschadigen;
c) binnen de omheining van de begraafplaats en de aanhorigheden vuilnis en afval neer te leggen, tenzij op de daartoe bestemde plaatsen;
d) om zich op de begraafplaats of de aanhorigheden te gedragen op een wijze die niet overeenstemt met de ernst en de stilte van de plaats en met de eerbied verschuldigd aan de doden;
e) met voertuigen de begraafplaats binnen te rijden, tenzij om uitzonderlijke redenen waarvoor toestemming wordt verleend door de burgemeester;
f) vergezeld te zijn van honden of andere dieren, met uitzondering voor visueel gehandicapten of andere mindervaliden met hun geleidehond, politiediensten en erkende bewakingsondernemingen met waak-, speur- en verdedigingshonden;
g) opschriften of grafschriften aan te brengen die de welvoeglijkheid, de orde en de aan de doden verschuldigde eerbied verstoren.
Strafbepalingen
Artikel 19: Voor zover wetten, besluiten, decreten, algemene en provinciale reglementen of verordeningen in geen andere straffen voorzien en voor zover de artikelen 315, 340, 453 en 526 van het Strafwetboek niet van toepassing zijn, worden inbreuken op deze verordening bestraft met politiestraffen.
Slotbepalingen
Artikel 20: Deze verordening treedt in werking op 1 januari 2026
Artikel 21: Al de vorige politieverordeningen op de begraafplaatsen worden opgeheven.
Artikel 22: Dit politiereglement wordt bekendgemaakt overeenkomstig de artikelen 186 en 187 van het gemeentedecreet.